Dat melk goed is voor je botten is iets dat je misschien als kind al mee krijgt. De calcium in melk zou je botten versterken. Melk heeft jarenlang een gezond imago gehad. Nog steeds raadt het Voedingscentrum aan om elke dag melkproducten te nemen onder andere vanwege de calcium die erin zit. Maar je hoort ook andere geluiden over melk. Zo zou melk helemaal niet zo gezond zijn en kun je het beter laten staan. Hoe zit het precies? Is melk gezond of ongezond?
Beide uitspraken zijn niet waar. Zoals bij veel uitspraken over voedingsmiddelen: het is nooit zo zwart-wit; je kan namelijk op veel verschillende manieren een gezond eetpatroon samenstellen. Geen enkel voedingsmiddel is essentieel voor de gezondheid; het gaat om het totaalplaatje. Ook voor melk en yoghurt geldt dat alle voedingsstoffen ook uit andere producten te halen zijn. Maar als je een hele groep voedingsmiddelen zoals melkproducten (maar ook bijvoorbeeld vlees of granen) uit je voeding weglaat, wordt het wel lastiger om tot een volwaardig eetpatroon te komen.
Zuivel is een hele belangrijke bron voor verschillende belangrijke stoffen, zoals vitamine B12, calcium en eiwitten. Omdat melk rijk is aan calcium wordt om die reden aanbevolen dagelijks melk te drinken. Vooral vrouwen in de overgang zouden meer melkproducten moeten eten of drinken om botontkalking te voorkomen. Maar botontkalking heeft zeker niet alleen met calcium te maken, maar ook met een veranderende hormoonhuishouding en de hoeveelheid beweging. Er is meer dan alleen calcium nodig voor een sterke botopbouw, zo zijn magnesium, borium, silicium en voldoende vitamine D en K net zo belangrijk voor een goede botopbouw. Calcium zit niet alleen in melk en kun je ook prima uit andere bronnen halen zoals groene bladgroenten en noten. Het is dus niet perse nodig melk te drinken om je botten gezond te houden.
Verhalen over hormonen en antibiotica in de melk is onjuist. Het klopt inderdaad dat melk sporen van hormonen bevat, maar die zijn alleen afkomstig van de moederkoe. In Europa is het verboden koeien extra groeihormoon te geven zodat koeien meer melk produceren. Deze zullen in Nederland dus niet in de melk zitten. Antibiotica en andere medicijnen zijn ook niet terug te vinden in de melk. Koeien die hiermee behandeld worden moeten verplicht een tijd apart gemolken worden. Voordat de melk mee gaat naar de fabriek wordt deze nog eens streng gecontroleerd.
De beste manier om erachter te komen of melk nou wel of niet goed je is, is door simpelweg te ervaren hoe je je zonder en met voelt. Gebruik je regelmatig melkproducten laat deze dan eens 30 dagen staan. Merk op hoe het die 30 dagen met je energie, darmen en huid gesteld is. Misschien merk je opvallende verbeteringen, misschien verandert er niets. Voer na die 30 dagen weer geleidelijk (zure) melkproducten in en kijk hoe je lichaam reageert. Worden je darmen onrustig, of zie je puistjes verschijnen, dan is melk voor jou misschien niet zo’n goed idee of moet je kleinere hoeveelheden gebruiken. Heb je nergens last van dan kun je prima met mate melkproducten gebruiken.
Er zijn genoeg goede alternatieven als je geen melkproducten gebruikt. Zo zijn de volgende producten rijk aan een goed opneembare vorm van calcium: boerenkool, groene bladgroenten, bonen, sesamzaadjes, sardientjes, lijnzaad, noten, broccoli.
Verder kun je denken aan lactosevrije melk, kokosmelk, amandelmelk, rijstmelk, havermelk en hazelnootmelk. Ook producten van de geit en of het schaap zijn een goede optie, deze bevatten minder lactose en de caseïne die erin zit wordt beter verdragen.